Türkiye-Rusya işbirliği Rusya lehine ilerliyor

Türkiye-Rusya arasındaki normalleşmenin seviyesini ve bundan sonraki süreci Azerbaycan’dan İsmayıl Bahramov’a sorduk. İki ülkenin geldiği nokta nedir?

“24 Kasım uçak krizi sonrası Türkiye-Rusya arasında ilşkiler henüz tam anlamıyla normalleşmiş değil. İki ülkenin dış politika ve Suriye konusunda önemli oranda işbirliği yaptığını söyleyebiliriz. Fakat başta domates ve vize konusunda henüz Rusya’nın engelleri kaldırmadığı biliniyor. Rusya, Türkiye’ye domates yasağını  1 Kasım itibariyle kaldırdığını ilan etse de bu izin sadeve 50 bin ton domates için geçerli. 50 bin ton domatesi sadece Rusya’nın belirlediği birkaça şirket ülkeye sokabilecek. Fakat daha önce Türkiye’nin Rusya’ya 350 bin ton domates sattığı düşünüldüğünde bu miktarın tepkileri yok etmek amacı taşıdığı söylenebilir.  Rusya, normalleşmeden sonra başta Türk Akımı, Nükleer santral, Halep ve İdlib’te işbirliği olmak üzere birçok alanda istediğini aldığını söyleyebilirz. Rusya ise Türkiye’ye gönderdiği turist ve Suriye’deki işbirliğini Türkiye’ye verilmiş bir karşılık olarak görüyor. İki ülke arasındaki işbirliği şu an itibariyle Rusya açısından daha kazançlı gibi duruyor. Türkiye’nin ABD ve AB tarafından tazyike uğraması bir bakıma Rusya’nın taleplerine olumlu bakmasına da neden oluyor. İki ülke arasındaki işbirliği Erdoğan-Putin inisiyatifiyle ilerliyor. Eğer bu iki liderden birisi iktidardan uzaklaşırsa iki ülke arasında var olan şuanki işbirliğinden söz etmek mümkün olmaz.”

Türkiye-Rusya arasındaki işbirliğinin ekonomik anlamda da ilerlemesi adına Kazan’da düzenlenen Rus-Türk Hükümetlerarası Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 15. Dönem Toplantısında verilen mesajlar da önem taşıyor.

Rusya Enerji Bakanı Novak, (KEK) 15. Dönem Toplantısı”nı  değerlendirdi. Toplantı kapsamında Rusya ve Türkiye arasındaki bazı ticari engellerin kaldırılmasına yönelik fikir alışverinde bulunduklarını ifade eden Novak, “Gelecekteki ortak projelere ilişkin konuları ele aldık. Atılan adımlardan son derece memnunum. Geçen yıla göre ticaret hacmimiz yüzde 30 arttı ancak bu rakam bile potansiyelimizin çok altında.” değerlendirmesinde bulundu.

Novak, Türk ve Rus liderlerin ortaya koyduğu 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine ulaşmak için gerekli adımların atıldığını ve bu konuda iki ülkenin kurduğu ortak yatırım fonunun çalışmalarının hızla devam ettiğini bildirdi.

İki ülke arasındaki vize uygulamısında değişikliğin yakın olduğunu aktaran Novak, “Türk vatandaşlarına vize serbestliği sağlanmasına olumlu bakıyoruz. Hizmet pasaportu sahiplerine ve lisans sahibi araç kullanıcılarına vize serbestisi sağlanması için gerekli teklifleri Rusya Dışişleri Bakanlığına ilettik. Bu çalışmaların yakında sonuçlanacağı konusunda iyimseriz.” ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE’YE ET İHRAÇ ETMEK İSTİYORUZ

Novak, KEK toplantısında yatırımların karşılıklı olarak çeşitlendirilmesi konusunu görüştüklerini ve tarım alanında da iki ülke arasındaki engellerin kaldırılması gerektiğini belirtti.

Rus şirketlerinin, Türkiye’ye kırmızı ve beyaz et ihraç etmek istediklerini bildiren Novak, “Tarım bakanlıklarımız gerekli sertifikaların alınması konusunda çalışmalarına devam ediyor. Türk yetkililer, üç Rus şirketi üzerinde incelemelerini sürdürüyor. Türkiye’nin bu konuda izinleri yakın zamanda vereceğini umuyoruz.” diye konuştu.

Türkiye ve Rusya arasındaki iş birliğinin sadece enerji alanıyla sınırlı kalmaması gerektiğini vurgulayan Novak, “Sanayi, tekstil, ekipman üretimi gibi alanlarda birçok ortak yatırımımız var. Finans alanında da Sberbank’ın DenizBank’a yönelik yatırımı söz konusu.” dedi.

“TÜRK AKIMI’NDA İKİNCİ HATTIN KARA KISMINDA ANLAŞTIK”

TürkAkım doğalgaz boru hattı projesinde birinci ve ikinci hattın deniz kısmıyla ilgili inşaatın devam ettiğini hatırlatan Novak, “Yıl sonuna kadar ikinci hattın kara kısmının protokollerini imzalama konusunda anlaştık.” dedi.

Rus enerji şirketi Gazprom’un, Bulgaristan, Sırbistan ve Macaristan ile TürkAkım üzerinden doğalgaz temini konusunda anlaşma imzaladıklarını anımsatan Novak, “Yunanistan ve İtalya’ya da doğalgaz temini konusunu yakın gelecekte değerlendireceğiz. Özellikle Güney Doğu Avrupa’nın doğalgaz ihtiyacı için çalışmalarımız devam ediyor.” diye konuştu.

Novak, iki ülke arasındaki doğalgaz indirimi konusunun hala tahkimde olduğunu ifade ederek, “Bu konuyla ilgili müzakereler devam ediyor, ortak bir anlaşmaya varacağımızı umut ediyorum.” değerlendirmesinde bulundu.

Akkuyu Nükleer Güç Santrali’ne Türk yatırımcıların ortak olmasının da oldukça önemli bir gelişme olduğunu belirten Novak, şunları söyledi:

“Proje bugüne kadar belirlenen takvim doğrultusunda ilerledi. Projenin sadece Rus şirketleri ile değil, Türk şirketleri ile birlikte tamamlanacak olması iyi bir işaret. Neredeyse gerekli tüm lisans ve onaylar alınmış durumda. İnşaat için gereken son lisansın da alınmasını bekliyoruz. Sonrasında ilk beton da dökülecek.”

Haber: Murat Kahraman