Rusya’nın Kudüs politikası bağımsız mı?

16 Aralık 2017, 00:23

PROF. DR. SALİH YILMAZ – RUSYA ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ (RUSEN) BAŞKANI

Rusya’nın Kudüs politikasında Rus Yahudileri ve Rus Ortodokslarının hakları yanında Rusya Müslümanlarının tepkisini de dikkate aldığı görülüyor. Rusya’nın Kudüs politikası Türkiye ile birlikte fakat Türkiye’den bağımsızdır. Bu iki ülke Suriye’de olduğu gibi Kudüs’te de ortak çıkar doğrultusunda güç birliği yapabilir.

Rus düşüncesinde, Ortodoks Doğu veya Kutsal Topraklar olarak nitelendirilen yerler tarih boyunca önemlidir. Ruslar için İstanbul (Fener), İskenderiye, Antakya ve Kudüs kutsiyeti olan yerlerdir. Rus Ortodoks mirası içerisinde Yunanistan, Anadolu, Kudüs, Mısır, Bulgaristan, Arnavutluk, Sırbistan-Karadağ ve Romanya yer almaktadır. Ortodoks kilisesinin bu mirasına dayanak noktası da Bizans’ın varisi olduğu düşüncesidir. Bu coğrafya içerisinde sadece Kudüs üç semavi din tarafından da kutsal olarak kabul edilmiştir.

Rusların Ortodoks Doğu (Pravoslavnıy Vostok) olarak nitelendirdiği kutsal topraklar, Ortodoks kültürünün kökenini temsil etmektedir. Bu nedenle de Kudüs, Rus Ortodoksluğu için de vazgeçilmezdir. Kaldıki Rusya Çarlığı 17. yüzyılın sonunda Osmanlı Devleti ile imzalanan İstanbul Anlaşmasında kutsal topraklar ile Rus hacıları gündeme taşıyarak Kudüs’te hak talebinde bulunmuştur. Bu anlaşmayla Rusya ilk defa dini meseleleri kullanarak Osmanlı içişlerine karışma hakkını kazanmıştır. İstanbul Anlaşmasının 12. maddesine göre Rusya, Kudüs’ü ziyaret etmek isteyen Ruslara ve rahiplerine izin verileceği, geçecekleri yerlerde gümrük vergisi ve haraç alınmayacağı, yol kâğıtları için para alınmayacağı ve Rus hacılara Osmanlı topraklarında zarar verici harekette bulunulmayacağı haklarını elde etmiştir. 1774 Küçük Kaynarca Antlaşmasıyla Ruslara Ortodoksların hamiliği hakkı verilmese de Avrupalı devletler bu hamiliğin Rusların olduğunu kabul etmesiyle Rusya-Osmanlı rekabeti teşvik edilmiştir. 1699’da Karlofça Anlaşmasıyla Rusya, Ortodoksluğun hamiliğini kazanarak Kudüs’teki Kutsal Kabir (Kamame) Kilisesi’nin Rumlara iadesini sağlamıştır. Ruslar Odessa’dan gemilerle Kudüs’e hac ziyaretini teşvik etmişlerdir.

REKABET DÖNEMİ

Rusya 1830’lu yıllarda bölgedeki etkinliğini güçlendirmiştir. Kudüs’te yabancı konsoloslukların açılmasına ve misyonerlik faaliyetlerine izin vermesiyle Kudüs’te denge bozulmuştur. Rusya 1839’da Suriye-Filistin Konsolosu olan Konstantin Baziliy’i Kudüs’e göndererek bölgede çalışma yürütmüştür. Bu çalışma 1847 yılında Kudüs Rus Ruhani Misyonunun Başrahip Porfiriy Uspenskiy öncülüğünde açılmasıyla daha da güçlenmiştir. Rusya’nın Kudüs’te İngiltere ile giriştiği etkinlik mücadelesi 1854-56 Kırım Savaşında Rusya’nın yenilgiye uğramasıyla sonuçsuz kalmıştır. Avrupalı devletler Osmanlı’yı kullanarak Rusya’nın Ortodoksların hamiliğini üstlenerek Akdeniz’de etkin olma çabalarına son vermiştir. Avrupalı devletlere güvenen Rum Ortodoks Kilisesi de Rus Ortodoks Kilisesinin Kudüs ve çevresinde etkin olmasını istemediğinden Rusların gayrimenkul edinmesine engel olmuşlardır. Örneğin Rus rahiplerin Kudüs’te Ayn Fara bölgesinde satın aldıkları arazi çevresindeki mağaraların kutsal olduğu ve buraya Rusların manastır yapmasına engel olunmasını isteyen Kudüs Rum Patrikliği, Osmanlı Devletine başvurmuştur. Rusya’nın kutsal topraklarda etkin olmasını istemeyen Rum Ortodoks Kilisesi Rusları Helenizme karşı tehdit olarak görmüştür. Fakat Uspenskiy’nin Hayfa ve Yafa gibi yerlerden Rusya adına toprak satın alınması gelecekte Rusya’ya katkılar sağlamıştır. Günümüzde Rusya’da hala o dönemde alınan toprakların iade edilmesi konusunda tartışmalar devam etmektedir.

1850 yılında Katolikler ve Ortodokslar arasında Beytül-lahim’deki Kutlu Doğum Kilisesi ve Kutsal Kabir (Kamame) Kilisesi üzerindeki hak sahibi kimin olacağına dair tartışma Osmanlı Devletinin 1852 yılında Katolikler lehine karar vermesiyle çatışmaya dönüşmüştür. Kırım Savaşı’na neden olan bu tartışma sonucunda Kırım Savaşı’nda yenilen Rusya kutsal topraklarda etkinliğini yitirmiştir. Avrupalı devletler Kudüs’te etkin olmuştur. Avrupa devletleri Rusya-Osmanlı çatışmasından yararlanarak Kudüs’te Rus etkinliğini sona erdirmiştir. Bu tarihlerden itibaren Rus Yahudileri üzerinde İngiltere politikaları etkin olmuştur. Fakat Rus Ortodoks elitlerinin Kudüs’e ilgisi devam etmiştir. Başta devlet adamları ve kilise mensupları olmak üzere Kudüs, hac ziyareti için vazgeçilmez olmuştur. Rus elitleri ve kilise mensuplarının Kudüs’e ilgisi dolayısıyla bölgede Ruslar tarafından kiliseler, misafirhaneler, hastaneler ve okullar açılmıştır. Rusya’nın hem Yahudiler, hem Ortodokslar hem de Müslümanlar üzerinde etkinlik kurma çabaları İngiltere, Osmanlı ve Fransa ile rekabete girişmesine neden olmuştur. 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşları sonrasında Rum Ortodoks rahiplerin Rusları desteklememesi yeni bir krize neden olmuştur. Rusya’nın tüm Slavları birleştirerek Kutsal Rusya kurma stratejisi Avrupalı ülkeler tarafından kullanılmış ve Rusya yenilgiye uğratılmıştır.

KUDÜS, RUS ORTODOKSLUĞU İÇİN DE VAZGEÇİLMEZ

Rus Ortodoksluğu için Kudüs, Rus düşüncesini oluşturan ruhbanlık için kutsal bir şehirdir. Ruslara göre Kudüs’ü ziyaret edenler kutsanmış insanlardır. Kudüs, 12. yüzyıldan itibaren Ruslar için fiilî bir hac mekânıdır. 19. yüzyılda Rusya Çarlığı sınırlarında yaşayan Yahudilerde Filistin’e göç etmek yaygınlaşmıştır. Bu göç hareketine Polonya’da ve Batı Rusya’da Yahudilere ayrımcılık da rol oynamıştır. 1831-1840 yıllarında Mısır Valisi Mehmet Ali Paşanın Filistin’de Yahudilere din özgürlüğü sağlamasıyla göç hızlanmıştır. Çünkü 1720 yılına kadar Yahudilerin Filistin topraklarına yerleşmesi yasaktı. Rusya Çarlığı, Yahudilerin kendi topraklarından göç ederek Filistin’e yerleşmesine olumsuz yaklaşmıştır. Ruslar, Hasidi Yahudiler olarak adlandırılan cemaat liderlerinin Filistin’e yerleşmesini kendisi için tehdit olarak görmüştür. Rusya, Yahudilerin varlıklı aileler olması dolayısıyla servetlerini de ülke dışarısına taşımalarından endişe duymuş ve 1834 yılında Filistin’e hacı olarak giden Yahudilerin geri Rusya’ya dönmelerini zorunlu kılmıştır. Bu dönemde Rusya ile rekabet içerisinde bulunan İngiltere ise 1838 yılında Kudüs’te İngiltere Başkonsolosluğu açarak Rus Yahudilerine koruma sağlamıştır. İngiltere’nin kendi vatandaşlarına koruma sağlamasından rahatsız olan Rusya ise bu siyasete karşılık 1829 yılında Kudüs’e Beyrut’ta açılan Rus Başkonsolosu Konstantin Baziliy’i göndermiştir. Baziliy’in tüm gayretlerine rağmen Rusya Yahudileri genelde İngiltere taraftarı olmuşlardır. İngiltere’nin bu yüzyılda Yahudileri kullanma yarışında Rusya’dan Yahudi göçünü teşvik etmesi üzerine Osmanlı Devleti önlemler almaya çalışmıştır. Rusya’dan Filistin’e gidecek Rusya Yahudilerine vize şartı getirilmiştir. Geri dönmeleri için de belli bir miktar para rehin bırakılması ile 30 gün içinde hac ziyaretini yaptıktan sonra Kudüs’ü terk etme şartı konmuştur. Rusya çarlığı ülkeyi terk eden Yahudilerin tespit edilmesi amacıyla 1831 yılından itibaren İstanbul’daki Rus Elçiliğinin vasıtasıyla Kudüs’e giden hacıların kaydını tutmuştur. Bu kayırlar 1850 yılına kadar aralıksız devam etmiştir.

Rusya’dan Kudüs’e giden Yahudilerin ve Rus Ortodoksların İngiliz Protestan misyonerlerin etkisinde kalması Rusya’yı rahatsız etmiştir. Ayrıca Amerikalıların Beyrut’ta faaliyetleriyle bölgedeki yerli Ortodoksları ve Rus Yahudilerini Protestanlığa döndürmeye çalışmaları da Rusya’yı rahatsız etmiştir.

Rusya Çarlığı Filistin, Suriye, Lübnan ve Mısır’ı kapsayan Rus tarihinde de Antik Doğu olarak adlandırılan bölgeye her zaman ilgi duymuştur. Rusya Çarlığının Filistin politikasında Kudüs Rus Ruhanî Misyonu ve İmparatorluk Rus Ortodoks Filistin Cemiyeti gibi kurumların rolleri etkili olmuştur. Rusya, Çarlık Döneminde Ortodoks kimliğini öp plana çıkararak Kudüs bölgesinde etkili olmuştur. Rus Ortodoks kilisesi için Kudüs’te kutsal topraklar Aynaroz-Mt. Athos, Yedi Kiliseler, Kudüs, Nubya olarak nitelendirilebilir.

TARİH TEKERRÜR ETMEDİ

İstanbul’un fethi ve Balkanlarda Osmanlı hâkimiyeti sonrası Ortodoks dünyası da ikiye ayrılmıştır. Bu haliyle Osmanlı hâkimiyeti dışında Ortodokslar Rusya topraklarında yaşamaktaydılar. Bu haliyle de Rusya, Osmanlı hâkimiyetindeki Ortodoksların hamiliğini üstlenmek için çabalar yürütmüştür. Rusya’nın Ortodoksların ve Rusya Yahudilerinden Filistin’e göç edenlerin hamiliğini üstlenme stratejisi iki ülkeyi karşı karşıya getirmiştir.

Osmanlı Devleti politikaları sayesinde Anadolu ve Balkanlardaki Ortodokslar, Katolikleşmekten kurtulmuştur. Rusya ve Osmanlı Devleti’nin Batı ile ilişkilerinde kaderleri benzemektedir. Rusya (Moskova Büyük Knezliği) ve Osmanlı Devleti, 17. yüzyılda Batı Avrupa medeniyetinin yeni saldırısına maruz kalmışlardır. Avrupa ülkeleri Rusya ve Osmanlıyı kendi arasında rekabet ettirerek üstünlük kurmaları için savaşları teşvik etmişlerdir. Bu savaşlar iki devletin de yıkılmasına neden olmuştur. Doğu Hristiyanlığı üzerinde Ortodoksluğu etkin olarak kullanmak isteyen Rusya Çarlığının Balkanlardaki faaliyetleri Osmanlı’ya önemli oranda zarar vermişse de bir süre sonra Balkanlar ve Rumlar, Rus Ortodoksluğu yerine Fener Rum Patrikhanesini kendilerine lider olarak görmeyi sürdürmüşlerdir.

PUTİN’İN İSRAİL POLİTİKASI VE KUDÜS

SSCB’nin dağılmasıyla kurulan Rusya Federasyonu’nda da Yahudilerin etkinliği fazlaydı. Hatta 2000 yılında Putin’in işbaşına gelmesiyle ilk işi ekonomiyi kontrol eden Yahudi işadamlarına operasyon yapmak olmuştu. Rusya’daki Yahudiler ikiye ayrılmıştı. Rusya’ya bağlı olanlar ve Batıcı olarak adlandırılanlar. SSCB’nin dağılmasından sonra Rusya’daki Yahudilerin İsrail’e göç ettiği biliniyor. SSCB’nin dağılması sonrası 1990-1996 yıllarında 650 bin Rus Yahudi’sinin Filistin topraklarına yerleştirildiği biliniyor. Fakat Rusya Yahudilerinin Filistin ve İsrail’e uyum sağlayamadıkları araştırmalardan anlaşılıyor. Çünkü son 14 yılda 290 bin Yahudi’nin Filistin topraklarından ayrıldıkları ve geldikleri ülkelere geri döndüklerini bunların %38’ini Rus göçmenlerden oluştuğu biliniyor. Rusya Yahudileri özelikle son yıllarda İsrail’in uzlaşmaz tavrı dolayısıyla Kanada’ya göç etmeyi tercih ediyorlar. Rusya Yahudileri SSCB etkisiyle daha liberal ve Filistinlilerle uzlaşma taraftarı olarak nitelendiriliyor. Putin döneminde Rusya Yahudilerinin İsrail’e göç etmelerini desteklenmemiş ve Rusya’da kalmaları konusunda teşvikler verilmiştir. Bu teşvikler sonucu İsrail’e göç eden birçok Yahudi Rusya’ya geri dönmüştür. Rusya’nın genel politikasında ABD ile Ortadoğu’yu şekillendirmeye çalışan İsrail yönetimine mesafeli yaklaşım vardır. Rusya’nın politikası da Türkiye ile burada benzeşmektedir. Her iki ülke de İsrail yönetiminin uzlaşmaz tavrına karşılık Yahudi düşmanlığı yerine İsrail yönetimine karşı tavır sergilemektedir. İsrail her ne kadar iki ülkeyi de Yahudi düşmanlığı ile suçluyorsa da iki ülkenin Yahudilerle değil de İsrail yönetimiyle sorun yaşadığı aşikârdır.

ABD’nin aldığı son Kudüs kararında da Rusya-Türkiye hemen hemen aynı yerde durmaktadır. Kudüs’ün üç dinin de kutsal şehri olduğunu vurgulayarak İsrail’in bu oldubittisinin bölgede Yahudi toplumuna da önemli zararlar vereceği öne çıkarılmaktadırlar. Zaten iki liderin de Yahudi cemaat önderlerine bu karara karşı birlikte hareket edilmesi yönündeki demeçleri karşılık bulmuştur. İki liderin amacı İsrail ve Amerika’nın aldığı bu kararı uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde ön plana çıkararak dünya toplumlarının dikkatine sunmaktır. Bu karardan birçok Yahudinin de rahatsız olduğunu düşündüğümüzde Ortadoğu’ya barışın haksızlıklara karşı birlikte mücadele etmekle geleceği aşikârdır.

Rusya’nın Kudüs politikasında Rus Yahudileri ve Rus Ortodokslarının hakları yanında Rusya Müslümanlarının tepkisini de dikkate aldığı görülüyor. Rusya’nın Kudüs politikası Türkiye ile birlikte fakat Türkiye’den bağımsızdır. Bu iki ülke Suriye’de olduğu gibi Kudüs’te de ortak çıkar doğrultusunda güç birliği yapabilir.

Not: Kudüs, üç semavi dinin kutsal şehridir. Ortadoğu’da barışın anahtarı Kudüs’tedir.

Kaynak: http://www.yenisafak.com/hayat/rusyanin-kudus-politikasi-bagimsiz-mi-2926902

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonxosofutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbethttps://bsport.fithttps://onbet88.ooohttps://i9bet.bizhttps://hi88.ooohttps://okvip.athttps://f8bet.athttps://fb88.cashhttps://vn88.cashhttps://shbet.atbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonxosofutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbethttps://bsport.fithttps://onbet88.ooohttps://i9bet.bizhttps://hi88.ooohttps://okvip.athttps://f8bet.athttps://fb88.cashhttps://vn88.cashhttps://shbet.atbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88

YENİ HABERLER

YORUMLAR

Henüz hiç yorum yapılmamış.

YENİ HABERLER