Kazakistan, demokratik bir toplum için yeni bir sınav veriyor

27 Mayıs 2019, 19:49

 

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, 19 Mart 2019’da ani bir karar gibi görünse de önceden planladığı bir politikaya bağlı olarak görevini bıraktığını açıkladı. Kendisinin yerine ise Nazarbayev’in önerisiyle Senato Başkanı Kasım Jomart Tokayev, cumhurbaşkanı atandı. Kazakistan, 9 Haziran’da cumhurbaşkanını seçiyor. Cumhurbaşkanlığı seçimi için yarışacak 7 aday MSK’ya kaydını yaptırdı.

Uzun yıllar Kazakistan’ın uluslararası temsilciliklerinde görev yapan, cumhurbaşkanı olmadan önce Senato Başkanlığını üstlenen Tokayev, kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in Kazakistan’ı bir sonraki evreye taşıyacağına inandığı önemli siyasetçilerden birisi olacak.

Kazakistan Demokratik Partisi “Ak Yol”u (Jol) adına seçime katılacak Daniya Yespayeva ise ülke tarihinde cumhurbaşkanlığına ilk kadın aday olması bakımından önemlidir. Orta Asya’da kadınların da siyasette yer alarak toplumsal gelişime destek olması Nazarbayev’in en önem verdiği projelerinden birisiydi.

 

Diğer adaylar ise “Büyük Bozkır Kartalları” (Ulı Dala kırandarı) toplumsal derneğinden Tugel Sadibek (64), Kazakistan Sendikalar Derneği adına Amangeldi Taspihov (60), Halk Demokratik Vatansever Partisi “Auıl (Köy)” adına Makine mühendisi Toleutay Rahimbekov (55), Komünistler Halk partisinden milletvekili Jambıl Ahmetbek (58), Millet Kaderi (Ulıt Tagdırı) ulusal vatanseverlik hareketi adına gazeteci Amirjan Kosanov (55) cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılacak adaylardır.

Kazakistan, yeni cumhurbaşkanlığı seçimi ile yeni nesli bürokrasiye ve siyasete taşıyor.

Nursultan Nazarbayev’in 28 yıllık cumhurbaşkanlığında özellikle ülkenin alt yapısının gelişimi ve milli kimlik oluşturulması yanında en önemli katkısı da yeni neslin yetişmesinde strateji ortaya koymasıdır. Nazarbayev’in politikaları çerçevesinde dünyanın farklı ülkelerine üniversite eğitimi için gönderilen öğrenciler, kendi ülkelerine döndüklerinde uygulamalı olarak bilgilerini deneyimleri ile de birleştirdiler. Birçok Orta Asya ülkesinde SSCB Dönemi bürokrasi ile yola devam edilirken Kazakistan, yetiştirdiği yeni nesli devlet kademelerinde görevlendirerek onlara güvendiğini göstermiştir.

Seçimlerde en güçlü adaylardan olan Tokayev hem eski dönem kültürü hem de yeni dönem Kazakistan’ın milli bakış açısını barındıran bir şahsiyet olarak geçiş döneminde Kazakistan’ın milli hafızasını temsil ediyor.

Avrasya ve Türk Dünyasının gözü Kazakistan’daki seçimlerde olacak.

Kazakistan’ın SSCB’nin dağılmasından sonraki ilk cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in aldığı karar öncelikle kendi ülkesi açısından daha sonrasında da Orta Asya, Rusya, Çin, Türkiye ve ABD açısından farklı nedenlere bağlı olarak anlam içeriyor diyebiliriz.

Kazakistan’ın sahip olduğu doğal zengin kaynakları sebebiyle ülkede Rusya, Çin, ABD ve Türkiye’nin hem önemli yatırımları var hem de gelecek yıllara ait projeleri var. Bu anlamda Kazakistan, küresel güç mücadelesinde bazen dengeleyici bazen de karar alıcı rolüyle birçok aktörün dostluğunu istediği bir ülke konumundadır.

 

 

Kazakistan’ın milli politikası küresel aktörlerin birbirine yakınlaşması için fırsattır.

ABD açısından baktığımızda SSCB’nin dağılmasından sonra özellikle Orta Asya politikası ve enerji güvenliği açısından Kazakistan önemli bir ülkedir. ABD’li şirketlerin 2005-2018 arasında Kazakistan’daki yatırımları ülkeye yapılan yatırımın %13’ünü oluşturuyor. Bu da yaklaşık 38 milyar dolar yatırım demektir. ABD, enerji yatırımları yanında Kazakistan ile askeri işbirliğine de girerek Orta Asya’da teröre karşı işbirliğini önemsiyor. ABD, uzun yıllardır Özbekistan ve Kırgızistan ile kuramadığı sürdürülebilir ilişkiyi Kazakistan ile devam ettiriyor. Kazakistan bir taraftan ABD ile ilişki kurarken diğer taraftan da Rusya ile başta Şanghay İşbirliği Örgütü olmak üzere Avrasya Ekonomi Birliği ve diğer uluslararası platformlarda yakın politika yürütüyor. Kazakistan’ın milli politikasında ABD, Rusya, Çin ve Türkiye ilişkileri birbirine rakip olarak değil birbirinden bağımsız yürütülüyor.

 

Kazakistan’ın politikalarının 28 yıllık serüvenine baktığımızda tamamıyla milli bir ekonomi, milli bir ülke oluşturmaya yönelik olduğunu görüyoruz. Kazakistan’ın SSCB dağıldıktan sonra yürürlüğe koyduğu milli göç politikası ile ülke dışındaki Kazakları ülkeye çağırması, Latin alfabesine geçme kararı, başkentini Alma-Atı’dan Nur-Sultan’a taşıması bu milli kimlik politikasını en başarılı yürüten ülke olmasında etkili olmuştur.

Nazarbayev’in Avrasya Medeniyeti önerisi bölge ülkelerini işbirliğine cesaretlendiriyor.

Nazarbayev, SSCB dağıldıktan sonra tüm Orta Asya Türk cumhuriyetlerinin tek bir çatı altında toplanarak Orta Asya Cumhuriyeti-ki ismi ortak belirlenecektir- kurulmasını önermişse de Özbekistan’ın çekinceleri sebebiyle bunu gerçekleştiremedi. Daha sonra Avrasyacılık projesinin ilk fikir babalarındandır. Rusya’nın önderliğinde kurulan Avrasya Ekonomik Birliğinin belki de ilk önerisini Moskova MGU’da yaptığı konuşmada gündeme getirmişti. Nazarbayev’in milli kimlik projesinde Kazakların milli tarihinin ilk safhaları olan Göktürkler ve Hunlar dönemi ile SSCB döneminde elde ettikleri kültürel yapıyı da devam ettirecek Avrasya kimliği ön plana çıkıyor.

 

 

Nazarbayev faktörü Türk-Rus ilişkilerinin rekabetten işbirliğine dönüşmesinde etkilidir.

Nazarbayev’in Avrasyacılık projesi dolayısıyla Türkiye’nin doğuda Rusya ile ilişkilerinin daha da geliştiğini söyleyebiliriz. 24 Kasım uçak krizi döneminde Nazarbayev’in ortaya koyduğu diplomasi günümüzde Türk-Rus ilişkilerinin normalleşmesini hızlandırmıştır. Yine Türkiye-Rusya ilişkilerinde önemli bir kriz alanı Suriye meselesinde oluşturulan Astana Görüşmeleri ile Suriye’de siyasi barış umutları artmıştır. Kazakistan’ın hem Türk Konseyi hem Şanghay İşbirliği Örgütü hem de Avrasya Ekonomi Birliğindeki üyeliği bu 3 uluslararası organizasyonun birbirine yaklaşmasına ve rekabet ölçüsünde değil de işbirliğine odaklanmasına neden olmuştur. Bu organizasyonların yaklaşımında Nazarbayev’in politikalarının önemini vurgulamalıyız.

 

 

Türkiye-Kazakistan ilişkileri bir taraftan Orta Asya’da milli birlik ve beraberliği vurgulayarak ortak tarih ve kültüre odaklanırken bu yakınlık Avrasyacılık projesiyle Rusya ile yakın işbirliğine de neden olmaktadır. Nazarbayev’in Avrasyacılık fikirlerinin yüzyıllardır birbirini rakip gören Türkiye ve Rusya’yı kültürel ve toplumsal anlamda aynı hedefe yönelttiğini söylemeliyiz. Yine bu yakınlaşmanın bölgede oluşturulmaya çalışılan Avrasya Medeniyetiyle Çin, İran gibi ülkeleri de tarihsel anlamda bölge ülkeleriyle yakınlaştırmıştır. Bu yakınlaşma ise kendisini ekonomi ve askeri güvenlikte de ortak hareket etmeye itmiştir.

Kazakistan, Rusya-Çin ilişkilerinde denge kurabilen önemli aktördür.

Çin gelişen ekonomisini Batı’ya taşıyabilmek ve enerji ihtiyacını ucuz ve güvenli biçimde karşılayabilmek için Kazakistan ile yakın ilişkiler kurmuştur. Yeni İpek Yolu Projesi sayesinde Kazakistan’ın ulaşım ağlarında önemli gelişmeler olmuştur. Çin’in projesinin kara yolu ve demir yolu bağlantısında Kazakistan merkez ülke haline gelmiştir.

 

 

Kazakistan’ın bağımsızlıktan sonraki ilk cumhurbaşkanı Nazarbayev, bölgeye dair ortaya koyduğu medeniyet fikirleri ve ekonomik projeleriyle Avrasya’da hem işbirliğini olası kılmış hem de Doğu’da siyasi, kültürel, ekonomik ve askeri gelişmeye dair işbirliklerini desteklemiştir. Ayrıca Avrasya’da işbirliği ve güvenliği etkileyen en önemli sorunlardan sınır problemlerinin çözümünde Orta Asya ülkelerini biraraya getirerek gelecekte oluşabilecek krizlerin çözümünü sağlamıştır. Yine Ermenistan-Azerbaycan ilişkilerinde önemli bir sorun oluşturan Dağlık Karabağ krizinde Azerbaycan’a verdiği destekle ülkelerin toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi gerektiğinin altını çizerek küresel aktörlere güçlü mesaj vermiştir.

Nazarbayev etkisi Orta Asya’yı krizlerden korumuştur.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev’in Türkiye-Rusya, Ermenistan-Azerbaycan, Rusya-ABD, Rusya-Çin arasındaki ilişkilerde oynadığı denge politikası günümüzde Orta Asya’nın krizlerden uzak olmasının en büyük nedenlerindendir. Nazarbayev’e duyulan saygı ve güven bölgedeki sorunların büyümeden çözülmesinde etkilidir.

 

 

Nazarbayev’in istifası kendinden sonraki demokratik Kazakistan’ı oluşturma projesinin bir devamıdır.

Kazakistan’ın ilk cumhurbaşkanı Nazarbayev, milli devlet oluşumunda demokrasi ve insan hakları konusunda önemli uygulamaları sistem içerisine yerleştirmiştir. Örneğin Kazakistan Anayasasının 30. Maddesi, insan hakları konusunda tüm uluslararası sözleşmeler dikkate alınarak düzenlenmiştir. Cumhurbaşkanlığı bünyesinde insan hakları komisyonu kurularak seçilen temsilci vasıtasıyla ülkede olası insan hakları konusunda devlete görüş bildirmektedir.

Devletin halkçı olması için bürokrasinin ulaşamayacağı toplumsal olaylarda sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarına önem verilmiştir. Kazakistan’da 22 bin civarında devlet dışı kurum, kuruluş ve dernek mevcuttur. Bu kuruluşlar her yıl düzenlenen Sivil Toplum Forumu’nda bir araya gelerek Kazakistan Hükümetinin icraatlarını ele almakta ve varsa yanlışlar onları özgürce dile getirebilmektedirler. Bu foruma katılan devlet yöneticileri de ilgili eleştirilere cevap vererek karşılıklı denetleme mekanizması oluşturulmuştur. Kazakistan Hükümetinin meclise sunacağı kanun tasarıları önceden bir web sitesinde yayınlanarak halkın görüşlerine açık biçimde tartışılmakta ve isteyen herkes görüşünü bildirebilmektedir. Bu sayede halka rağmen bir kanun tasarısının meclise gelmesi de mümkün olmamaktadır. Nazarbayev’in halkçı sistemi devlet ile halk arasındaki bağları güçlendirdiği gibi halkın kendi devletini benimsemesine ve sahip çıkmasına da neden olmaktadır.   

 

 

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev’in istifası aslında kendinden sonraki demokratik Kazakistan’ı oluşturma ve yönetici yetiştirme politikasının en güzel örneğidir. Yumuşak geçiş de diyebiliriz.

21. yüzyılda kamu bilinci olan bir Kazakistan oluşturuluyor.

Kazakistan yeni bir tarihi döneme adım atıyor.  Bu yeni dönemde siyasi reform ve ekonomik modernizasyon iki önemli konu olarak ele alınıyor. Nazarbayev’e göre ekonomik modernizasyon tek başına yeterli olmadığı için milli bilincin oluşması önceliklidir. Bu amaçla 2004 yılından beri Kazakistan genelinde tarihi ve kültürel mirasa ait tüm nesneler yenilenmiş ve kültüre kazandırılmıştır. Kazakistan tarihine dair dünyadaki tüm arşivler ve kitaplar taranmış ve önemli kütüphane ve müzeler açılmıştır. Kazakistan’ın yeni politikasında manevi değerlere sahip çıkarak modernleşmeye ayak uydurmak politikası vardır. Milli gelenek ve göreneklerine sahip çıkan devlet, milli bilincin oluşması yanında rekabet edebilir bir nesil ve teknolojik altyapı, radikal ideolojilerden uzak durarak gerçekçi bir toplum, milli kimliği korumak adına milli duygu ve düşüncenin uykunu genişletmek, eğitimli ve bilgili bir toplum oluşturmak, Kazakistan’ın devrimsel değil de evrimsel biçimde kalkınması gibi konulara ağırlık vermiştir.

 

Ana Toprak programı ile vatanını seven ve vatanı için çalışan ancak aynı zamanda da dünyaya açık bir toplum oluşturulması yönünde önemli mesafeler kaydedilmiştir. Bu amaçla ilk olarak Kazakların gerçek tarihi öğretilmesi için ders kitapları yazılmış, dil reformu yapılmış, akademik kurumlar sayesinde araştırmalara destek verilmiştir. Kazak bilinci sadece Kazakistan’da yaşayanlar için değil dünyanın neresinde yaşarsa yaşasın tüm Kazaklar için bir ideal olarak görülmektedir. Ahmet Yesevi söylevleri Kazaklar için bir ideal olmuştur.

Nazarbayev’in dediği gibi “Zaman o kadar hızlı akıyor ki kimseyi beklemez. Yenileşmeye ve çağa ayak uyduramayan devletler her zaman zor dönemler geçirir. Yaşamak için değişebilmek gerekir. Bunu kabul etmeyenler tarihin tozlu raflarında yok olup gideceklerdir.”

Tokayev, deneyimli bir diplomat olarak yeni bir bakış ve gelişim modeli uygulayabilir.

Nazarbayev’in yerine bıraktığı Tokayev ise Rusya, Çin, ABD ve Avrupa’yı iyi tanıyan deneyimli bir diplomattır. Tokayev’in Nazarbayev’in milli politikalarına en yakın yönetici olması Kazakistan’ın yeni dönemde de hızla gelişip, örnek ülke olmaya devam edeceğine dair göstergedir.

Tokayev döneminde Kazakistan için Türkiye ve Rusya en önemli stratejik ortak olarak kalmaya devam edecek hatta bu ilişki daha ileri bir seviyeye taşınabilir. Tokayev’in en büyük avantajı Rusça, Çince ve İngilizce bilmesi ki bu sayede dilini ve reflekslerini iyi bildiği Çin’le de özellikle ticaret, enerji, ulaşım koridorları vb konularda daha dengeli ve stratejik ilişkiler kurabilecek olmasıdır.

 

 

Nazarbayev’in ‘Türk Konseyinin Ömür Boyu Onursal Başkanı’ olması bu projeyi daha da aktif hale getirecektir.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önerisiyle Kazakistan Kurucu Cumhurbaşkanı Elbaşı Nursultan Nazarbayev, “Türk Konseyi Ömür Boyu Onursal Başkanı” ilan edildi. Bu görev ilk bakışta sembolik gibi gözükebilir. Fakat Türk coğrafyasındaki ülkelerin birbiriyle ilişkilerinin geliştirilmesinin yanı sıra Türk Konseyinin diğer ülke ve uluslararası örgütlerle iş birliğinin güçlendirmesinde Nazarbayev’in rolü daha da artacaktır. Türk Konseyi Projesi, Türkiye Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile Nazarbayev’in projesiydi. Bu yeni dönemde Özbekistan ile Türkmenistan’ın konseye daha çok katılımı konusunda birçok faaliyet yapılabilecektir. Yakın dönemde kurulan ortak ticaret odası projesi ile Kazakistan’ın milli ekonomide merkez olması da mümkün olabilir.

 

 

Sadece Kazakistan’ın değil, Türk dünyasının da lideri Nazarbayev, Türk dünyasını birleştirmek için önemli projeleri yeniden başlatması için önemli bir fırsata sahibiz. Nazarbayev’in “Büyük Bozkırın Yedi Özelliği” başlıklı makalesi tüm Türk Dünyasının geleceğine ışık tutması açısından pratikte Türk Konseyi üzerinden uygulamaya konulmalıdır. Türk Konseyi Üniversitesi ile işe başlamak ve ortak ekonomi ve güvenlik işbirliği ile bu işe yoğunlaşmak belki de faydalı olacaktır. Türk Konseyi Üniversitesinin tüm üye ülkelerde olması ve ortak program çerçevesinde eğitim vermesi Nazarbayev’in en önem verdiği projelerden olabilir.

Nazarbayev, demokratik kuralların işlediği yeni Kazakistan’ı miras bırakıyor.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in “Her neslin görevleri vardır. Benim neslim, ülkemiz için yapabileceğimiz her şeyi yaptık. Kazakistan’ın kurucusu olarak önümdeki görevim, yeni nesil liderlerin gelmesini sağlamaktır. Onlar ülkemiz için gelişimi devam ettirecekler.” açıklaması yeni dönemin en önemli mesajı olarak kabul edilebilir.

Bu politika umarım bölge ülkeleri yöneticilerine de örnek teşkil eder.

 

[Rusya ve Avrasya alanlarında çalışmalar yürüten Prof. Dr. Salih Yılmaz, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi öğretim üyesi ve Ankara Rusya Araştırmaları Enstitüsü Başkanıdır.]

 

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonxosofutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbethttps://bsport.fithttps://onbet88.ooohttps://i9bet.bizhttps://hi88.ooohttps://okvip.athttps://f8bet.athttps://fb88.cashhttps://vn88.cashhttps://shbet.atbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonxosofutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbethttps://bsport.fithttps://onbet88.ooohttps://i9bet.bizhttps://hi88.ooohttps://okvip.athttps://f8bet.athttps://fb88.cashhttps://vn88.cashhttps://shbet.atbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩaAG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88

YENİ HABERLER

YORUMLAR

Henüz hiç yorum yapılmamış.

YENİ HABERLER