RUSEN Başkanı Prof. Dr. Salih Yılmaz, Dubai’de F-35 ve Rus Checkmate savaş uçağının sunumuna katıldı

Rusya’dan Türkiye’ye şartsız görüşelim teklifi: Uçak için açık çek

Ankara Rusya Araştırmaları Enstitüsü Başkanı ve Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Salih Yılmaz, Dubai Airshow’de görüştüğü Rusya devlet savunma sanayi şirketi Rostec’in Türkiye ile uçak ihtiyacı konusunda hiçbir şart olmadan görüşebilecekleri mesajını verdiğini aktardı.

Prof. Dr. Salih Yılmaz, 14-18 Kasım’da Dubai Airshow 2021’e Rostec’in davetlisi olarak katıldı. Yılmaz, Rus savunma firmalarının yoğun ilgi gösterdiği fuar kapsamındaki temas ve değerlendirmelerini anlattı.

Fuar temasları kapsamında Rusya devlet savunma sanayi şirketi Rostec ve insansız hava araçlarının tasarımını ve üretimini yapan Kronştadt yetkilileri ile görüştüğünü belirten Yılmaz, Rusya’nın Türkiye ile askeri sanayi alanında işbirliğine önem verdiğini kaydetti.

TEKNOLOJİ TRANSFERİ DÂHİL ŞARTSIZ GÖRÜŞEBİLİRİZ

Checkmate sunumu sonrası basın toplantısında Türkiye’nin S-400 alımı nedeniyle F-35 programından çıkarıldığını bu nedenle kendi milli uçağını yapmak için alternatifler aradığını belirterek UAC Başkanı Yuri Slusar’a teknoloji transferi dâhil Türkiye ile işbirliği yapmaya hazır olup olmadıklarını sorduğunu ile getiren Yılmaz, UAC Başkanı Yuri Slusar’ın Türkiye dâhil her ülke ile işbirliğine hazır olduklarını dile getirdiğini ve uçağı her ülkenin talep ve isteklerine göre şekillendirebileceklerini, Türkiye isterse her türlü işbirliğine açık olduklarını basın toplantısında duyurduğunu söyledi.

Dubai’de, Checkmate beşinci nesil avcı uçağını tanıtan Rostec Uluslararası İşbirliği ve Bölgesel Politika Direktörü Viktor Kladov ile görüşme imkânı bulduğunu belirten Yılmaz, “Viktor Kladov ile görüşmemizde Rusya’nın Türkiye’ye S-400’lerin satışında teknoloji transferini kabul ettiğini ifade ederek uçak konusunda da hiçbir şart olmadan Türkiye ile görüşebileceklerini söyledi. Hatta Türkiye’nin kendi milli savaş uçağı üretiminde ihtiyaçlarını belirleyerek Rusya’dan talepte bulunması halinde teknoloji dâhil ilgili ihtiyaçları karşılamaya yardımcı olmak istediklerini özellikle belirtti” dedi.

TÜRK MALI ÜRETİM HALİNDE SORUN OLMAZ

Rus savunma şirketlerinin, Rusya’nın silah sanayisinde ABD’yi rakip olarak görmediğini ve rekabet şartlarına da uygun davranmayarak kendilerinin pazarlarını engellemeye çalıştıklarına inandığını belirten Yılmaz, “Kladov, ABD’nin Türkiye başta olmak üzere birçok ülkeyi yaptırım tehdidiyle Rus silahlarından vazgeçirmeye çalıştığını bildikleri için yeni dönemde teknoloji transferi çerçevesinde işbirliğine önem verdiklerini anlattı. Rus silahlarının daha ucuz ve operasyonel olması nedeniyle ilgi çektiğini düşünüyorlar.

Kalaşnikof başta olmak üzere lisans alarak Türkiye’de Rus silahlarını üretmesinin seçenek olabileceğini değerlendiriyorlar. Türkiye ile her alanda savunma işbirliği imkânlarından bahsedildiğini işittiğimi söyleyebilirim. Benim anladığım Rusya tarafı müzakerelere açık ancak Türkiye’nin NATO ülkesi olması nedeniyle işbirliği biraz zaman alabilir. Fakat teknoloji transferi ile Türk malı üretim olursa sorun olmayacaktır” diye konuştu.

İHA KONUSUNDA GECİKTİK DİYORLAR

Türk İHA/SİHA sistemleri konusunda da fikirlerini aldığını belirten Yılmaz, “Kladov’a göre İHA söz konusuysa açıkça söylemek gerekirse Rusya bu trene binmekte gecikmiş durumdadır. Türkiye’nin İHA-SİHA teknolojisinde çok ileride olduğunu ve dünyada ilk sırayı alabilecek seviyede bulunduğunu düşünüyorlar. Çin’i de bu konuda başarılı buluyorlar. Rusya olarak da bu alana yatırım yaptıklarını ve Türkiye kadar olmasa da gelişmeye başladıklarını, yine insansız silah sanayiine yatırım yapacaklarını anlatıyorlar.

Kladov’a göre gelecek on yıl içinde insansız avcı uçakları bugünkü uçakları yerinden edebilir. Bu nedenle de Türkiye’nin önemli bir avantajı var” dedi. Yılmaz, Rusya’nın Orion İHA konusunda henüz seri üretim yapmaya hazır durumda olmadığını da belirtirken, “Rusya’nın Türk SİHA’larının yazılım teknolojilerinin üst düzeyde olduğunu kabul ettiğini söyleyebilirim” değerlendirmesinde bulundu.

KÖRFEZ’DE RUS SAVUNMASINA İLGİ

RUSEN Başkanı Prof. Dr. Salih Yılmaz, Dubai Airshow’a Rusya ilgisi ve Rusya’nın SU-75 olarak da bilinen Checkmate(ŞahMat) uçağının Dubai’de sergilenmesinin nedenini Körfez ülkelerinin bu uçakla ilgilenmesinin etkisine bağlıyor. Yılmaz, “Kladov ile görüşmemizde, Körfez ülkeleriyle silah satışında güçlü işbirliğinin olduğunu ve özellikle BAE’ye silah satışında ileri düzeyde işbirliği yaptıklarını ifade etti. Yemen, Libya gibi ülkelere silah satışı yapmadıklarını, çünkü çatışmalarda taraf olmak istemediklerini anlattı” dedi.

Yılmaz –sözlerine şöyle devam etti. “BAE’nin silah sanayisinde gelişmek adına önemli şirketler kurduğunu gördük. BAE özellikle Çin ve Rusya’dan teknoloji transferi yaparak bir silah sanayisi oluşturuyor. Çin, Dubai’de askeri silah sanayisini sergilemedi. Çin şirketleri yoktu. Bunun yerine Çin şirketlerinden teknoloji transferi yapmış BAE’li şirketler vardı.”

YENİ MİG-21’İN DOĞUŞUNA ŞAHİT OLUYORUZ

Prof. Dr. Salih Yılmaz, Rostec’in davetlisi olarak bulunduğu fuarda Rus savunma yetkilileriyle temasları yanında yeni nesil savaş uçaklarını inceleme fırsatı bulduğunu anlattı Yılmaz, “Rus Checkmate tek motorlu savaş uçağı ve F-35’i inceleme fırsatı buldum. İkisinin de birbirinden üstün tarafları var. F-35, üç farklı versiyonla oldukça fazla seçenek sunuyor.

Ancak Checkmate de bazı konularda F-35’ten üstün. Özellikle yapay zekâ konusunda F-35’lerden daha ileridedir. Ayrıca İHA’larla iletişim kurabilmesi ve ekonomik olmadı da avantajlarındandır. Hem ekonomik hem de hızlı manevra kabiliyetine sahip. Tek motorlu olmadı ve üzerinde kaynak ile perçin kullanılmaması da radarları atlatması için önemlidir. Türkiye, Rusya’dan teknoloji transferi ile kendi uçağını yapabilir” dedi. Yılmaz, Checkmate için, “Rus havacılığının yeni bir efsanesinin, en modern şekliyle “Yeni MİG-21”in doğuşuna tanık oluyoruz” ifadelerini kullandı.

REKLAM FİLMİNDE KULLANILAN UÇAK GELECEĞİN İNSANSIZ UÇAKLARIDIR.

Checkmate uçağının sunumunda Akıncı TİHA gösterimine dair iddiaları da yetkililere sorduğunu ifade eden Yılmaz, o sunumdan haberi olmadıklarını ancak videodaki uçak ile Akıncı’yı kastetmediklerini daha çok geleceğin insansız uçaklarını gösterdiklerini ifade ettiler. Yani gelecekte insansız yapay zekâ kullanan uçaklara karşı da checkmate ile yapay zekâ teknolojisine önem verdiklerini dile getirdiler. Türkiye’nin insansız uçak üretiminde belki de ilk üreten olma ihtimalinin yüksek olduğunu söyleyerek bu konuda Türk şirketlerini tebrik ettiklerini de ifade ettiler.

EUROSAM’DA GECİKME SİYASİDİR.

Dubai Air Show’da Türkiye’nin Fransa ve İtalya ile hava savunma sistemi üretimi için anlaştığı Eurosam yetkilileriyle de görüştüğünü ifade eden Yılmaz, projenin başlamama nedeninin teknik değil siyasi olduğunu söylediklerini ve Fransa’yı işaret ettiklerini dile getirdi.

Checkmate Su-75 nedir?

Checkmate Su-75 savaş uçağının sunumu Rus Rostec Group’un 14-18 Kasım 2021 Dubai Airshow-2021 Uluslararası Havacılık ve Uzay Fuarı’nda yapılıyor. 14 Kasım’da Checkmate sunumu üretici UAC Başkanı Yuri Slusar ve uçağın başmühendisi tarafından yapıldı.

Bu yılki Dubai Airshow, uluslararası silah üreticileri Rostec, United Aviation Corporation, Russian Helicopters, Rosoboronexport ve Precision Complexes yöneticilerinin yanı sıra endüstri uzmanları ve baş tasarımcılar da dâhil olmak üzere askeri ve savunma endüstrisi uzmanları arasında tartışmalara ev sahipliği yaptı.

Checkmate avcı uçağı (İngilizceden çevrilmiş “Şahmat”) Su-75 olarak da adlandırılıyor. Bu uçak, Rus basınında “mükemmel katil” olarak söyleniyor. Uçağın modeli, Komsomolsk-on-Amur’daki Yuri Gagarin’in adını taşıyan Komsomol Havacılık Endüstrisi Birliği’nde toplanmış (şirket, Sukhoi Bürosu’nun uçaklarının ana üreticisidir). Daha önce bu tür silahlar SSCB’de üretildi ve çok etkili ve popülerdi. Örneğin, efsanevi MiG-21 ve MiG-23 bunlardan ilk akla gelenlerdir. SSCB’de, MiG-29 hafif çift motorlu olarak üretildi.  Yeni Checkmate saldırı uçağı, ekonomik olmanın yanı sıra, algılanabilirliği etkileyen daha küçük boyutları içeriyor. Dezavantajları ise daha düşük yük, daha kısa uçuş menzili ve elbette daha düşük hayatta kalma olasılığıdır. Bu uçak yakıt ikmali olmadan ve harici ekler olmadan 2.900 km menzile sahiptir. Uçağın kalkış ağırlığı yaklaşık 18 ton ve maksimum hızı 2 Ma’dan fazladır.

Checkmate Su-75 saldırı uçağının maksimum savaş yükü 7400 kg’dır. Uçağın füze ve bomba silahları için geniş bir iç bölmeye ve kısa menzilli havadan havaya savunma füzeleri için iki küçük bölmeye sahip olacağı bildirildi. Bir çift harici yakıt tankı ve yer hedeflerini yok etmek için 150-200 km’ye kadar menzile sahip üç adede kadar şok füzesi var. Şarj seçeneği sayesinde uçak, 1.500 kilometreye kadar olan mesafelerdeki hedefleri yok edebilecek. Bu özel durum çok etkileyici bir savaş menzili olarak kabul edilmektedir.

Su-75, yetenekler açısından şimdiden hem İsveçli Saab JAS-39 Gripen’i hem de Amerikan Lockheed Martin F-35 Lightning II ile karşılaştırılmaktadır. Checkmate’ın ilk Rus beşinci nesil uçağının modernize edilmiş ve daha gelişmiş versiyonu Su-57 / PAK FA için geliştirilmekte olan bir motorla donatılacağı zaten biliniyor. Bu yeni motor, uçağa uzun menzilli savaş uçakları için son derece önemli olan süpersonik seyir hızı sağlayabilecektir. Uçağın üreticisi olan Rostec, uçağın Amerikan F-35’e kurulan radarın yeteneklerini önemli ölçüde aşacak yeni bir radarla donatılacağını da bildirdi.

Su-75, ilk beşinci nesil uçaklardan birini andırıyor. Northrop-McDonnell Douglas YF-23 – yamuk kanatlı ve V şeklinde kuyruklu, aynı zamanda dümen ve asansör görevi ile donatılmış bir benzerlik var. Gövdenin uygun konturları, modern malzemeler ve “temiz” kaplama – kaynak veya perçin yok – ile birleştirilen bu şema, şu anda uçağın radara yakalanmasını en düşük seviyeye indiriyor. Genel olarak, yeni uçağın “görünmez” olması için iyi bir şans var. Rus havacılığının yeni bir efsanesinin, en modern şekliyle “yeni MiG-21″in doğuşuna tanık oluyoruz. Bu uçak 2023’te havalanacak. Checkmate, “kontrol ve mat” anlamına gelir. Satranç terminolojisinde LTS hafif bir “at”, hızlı ve beklenmedik hamleler yapabilen, oyunun gidişatına karar verebilen bir hamleye sahiptir.

Yeni Rus uçağında İHA’larla bilgi alışverişi yapabilecek, değişen savaş durumuna anında tepki verebilecek, otomatik olarak herhangi bir zorluktaki görevleri değiştirebilecek ve yerine getirebilecek özellikler var. Rostech’in başkanına göre uçak kara ve deniz hedeflerini etkili bir şekilde yok edebilir, düşmanın sayısal üstünlüğü koşullarında hava üstünlüğü için savaşabilir. Beş adede kadar havadan havaya füze ve diğer imha araçlarını taşıyabileceği de bildirildi. Uçakta dâhili silah bölmeleri, sınıflarının en büyüğüdür.

Bu anlamda Rusya’nın yeni 5. nesil uçağı gerçekten incelemeye değer. F-35’e göre daha çevik ve kullanışlı gözüküyor. F-35’in de kendine göre avantajları var. Fakat Türkiye açısından bakıldığında F-35 olmuyorsa checkmate ile teknoloji transferinde anlaşmak da bir alternatif olabilir.